Kameel

Kerstgedicht/nieuwjaarsvers van Emile Budé op zijn mooie kunstsite [ a a n b e e l d e n ] morguh.

2004 IM Nederland?

Was Nederland sinds de opkomst van en moord op Fortuyn op de dool, het voorbije jaar leek het wel helemaal van God los.

De Amerikaanse historicus en Nederlandwatcher James Kennedy oppert de idee dat Nederland in het begin van de jaren negentig , met de wild abandon, de weg is kwijtgeraakt: Nederland kent zijn burgers niet.

De Nederlandse schrijver en acteur, nu Antwerps stadsdichter Ramsy Nasr ziet Nederland als één grote B-film. ' IEDEREEN wil meespelen in Holland the Movie . Het zijn personages die alleen nog zeggen wat ze denken, wat ze voelen, maar zonder enige inleving. In B-films pik je dat misschien, in het echte leven verwacht je iets anders.': Nederland is nep.

Ian Buruma besluit zijn zeer lezenswaardige reportage in the New Yorker: 'Now the turbulent world has come to Holland at last, crashing into an idyll that astonished the citizens of less favored nations. It’s a shame that this had to happen, but naïveté is the wrong state of mind for defending one of the oldest and most liberal democracies against those who wish to destroy it. [Meer...]

Blog

Blog mag dan al volgens Merriam-Webster het woord van 2004 zijn, de Lake Superior State University zet het op zijn 2005 list of Banished Words.

Zullen we dan maar gewoon verder bloggen?

Susan Sontag

www.susansontag.com

New York Times: Social critic with verve.

De Standaard: De slimste vrouw van Amerika.

Le Monde: Les passions de l'esprit.

NRC Een van de invloedrijkste intellectuelen van haar generatie

De zeebeving

Ook bij rampen blijken weblogs goede informatiebronnen te zijn. Een overzicht in the Guardian en in Elsevier.

2004 IM Bram

Op 4 september overleed Bram Vermeulen. Mooie teksten, mooie muziek (de De beuk erin-cd, dàt was Nederlandse blues!) - hij gaf mee kleur aan ons leven. Een maand na zijn dood schreef Eric Rinckhout een pakkende "Bijgedachte" in De Morgen, het mooiste wat er over Bram geschreven is. Zo voelden wij ons na die plotse dood, hadden wij verstand gehad van schrijven, dan hadden we dàt geschreven.

Wij nemen het stuk hier over, met toestemming van de auteur.

Tedere reus

Sommige dingen wennen moeilijk.

Hij ging dood. Helemaal onverwacht. Een maand geleden stond dat grote hart ineens stil.

Toen pas besefte ik hoe intiem wij waren geweest. Dat besef, achteraf. Dat een goede vriend van mij gestorven was. Vreemd, want ik had hem nooit gesproken. Ik kende hem niet persoonlijk, zoals dat heet. Ik had hem nooit zelfs maar de hand geschud. Ik had hem wel vaak gezien en, vooral, gehoord. Zijn schurende, scheurende, raspende stem. Luidruchtig was hij soms, hij kon de beuk erin zetten. Vaak kwamen de woorden er trillend en kwetsbaar uit.

Zijn liedjes waren de soundtrack bij mijn lief en leed. De manier waarop hij schreef over een kapot huwelijk en vaders & kinderen. Over onmogelijke liefde en doodgewone seks, over de schutterigheid van de kinderen van die nieuwe vriendin, over de voortsloffende routine van oude mensen. Over de zin van het leven, zonder hoofdletters. Haarscherpe woorden, doodgewone situaties, uitgelichte beelden. Troost.

Zijn liedjes waren deel gaan uitmaken van mijn dagelijks onderbewustzijn, als zoiets al bestaat. Laten we zeggen dat ze, zonder dat ik dat besefte, een deel van mij waren geworden. Woorden, zinnen, strofen die ik vaak gebruikte. Zomaar. Hij had ze mij gegeven. Genereus. Zo was hij, de tedere reus.

Ik hield van zijn aanstekelijke zwartgalligheid, zijn vitaal pessimisme, of noem het zijn levenslust met een zwart randje eromheen. Ik hield van zijn onzachte tederheid.

Ik had die dag nog iets van hem lopen zingen. 's Avonds zei een onbewogen stem in de radio dat hij er niet meer was. Dat zijn lichaam er niet meer was.

Ik heb niet gekeken naar herdenkingsprogramma's, ik weet niet eens of die er waren, ik heb een week lang geen plaat van hem gedraaid. Alsof het horen van zijn stem hem alleen nog doder zou maken.

Neen, écht weg is hij niet. Wat hij bij mij liet, blijft ook zonder hem wel bestaan. Maar het beluisteren van zijn muziek, van zijn stem, heeft nu iets van het aanharken van het perkje rond een grafzerk. Zijn beeld ligt vast, zijn stem is bevroren.

Daar verandert niets meer aan.

Het leven is een wedstrijd die je niet winnen kan.

Eric Rinckhout - De Morgen 7 oktober 2004

Beangstigende trend 2

Een serieuze krant en links-liberale politici die bijdragen tot de salonfähigkeit van de Bruine Partij VB.

De krant. Hoewel De Standaard in de commentaarstukken niet bepaald positief is, plaatst die krant een vrije tribune van een gouwleider. Er worden advertenties geplaatst (want 'we zijn het ook niet met alle standpunten van GROEN! eens' - wat een argument!) Als Stevaert voorstelt de partij in het vervolg VB te noemen komt er prompt een badinerend commentaar (Zeg niet Steve maar Robert). Als Verhofstadt de gouwleider een fascist noemt, wordt hij prompt terechtgewezen (Zeg niet zomaar fascist tegen Dewinter). Niet de Bruinen zijn verdachte manipulators, maar de anderen.

En dan de 'links-liberale politicus' Van Krunkelsven die pleit voor samenwerking met VB. Wat staat er ons volgend jaar nog allemaal te wachten.

Beangstigende trend 1

Politiek correct (denken, handelen etc) het scheldwoord van de neo-politiek correcten. Sinds de kale cabarettier zijn entree maakte in de Nederlandse politiek mag je gewoon niet meer hoffelijk, verzoeningsgezind zijn. De Vlaamse Bruine Partij zag de trend helemaal zitten en riep zichzelf uit tot slachtoffer van de politiek correcten. Je moet ontevreden zijn, chicaneren, schelden, onbeleefd zijn, de ander als vijand beschouwen. En dat alles onder het mom van vrije meningsuiting. Hebben we in de nabije toekomst nog het recht om een fatsoenlijk mens te zijn?

De Bie's taal

Onze Taal interviewt Wim de Bie: Ik praat alsof ik vijfduizend man moet toespreken.

Mooiste woord

Goesting dus, volgens de VRT-Radio1-luisteraar. Tja. Het màg dan al van het Latijn via het Frans naar Vlaanderen gekomen zijn, ons doet het woord vooral denken aan het TV-verkavelingsvlaams dat met de Vlaamse commerciëlen tot ons en de niet-commeriëlen gekomen is. Het had net zo goed efkes kunnen zijn.

Dijkstra

"Dans cette part d’étrangeté dont Baudelaire disait qu’elle est inséparable de la beauté, un espace indéfini, où flotte la mise à nu de l’essentiel : la fragilité de la présence humaine." 75 portretten van Rineke Dijkstra in de Galerie Nationale du Jeu de Paume Paris. Dijkstra in Le Monde: "Ce qui m'intéresse, c'est la façon dont la culture modèle les individus" [Meer...]

Sebald

De Duitse auteur W.G. Sebald kwam op 17 december 2001 om bij een verkeersongeval (im in the Guardian). Kort voor zijn ongeval schreef hij een kerstherinnering: An attempt at restitution.

Het uur van de Bij

Uitgeverij De Bezige Bij vierde dit jaar haar zestigste verjaardag (ook de Borges Bibliotheek gekocht met 60% korting?) In Het uur van de Wolf (Ned3) vanavond een portret van oprichter Geert Lubberhuizen: Het behouden huis.

Het romanpersonage door de tijd heen

A.S.Byatt hield vorige vrijdag de Huizingalezing. Over het 'bedenken van mensen' en de evolutie van die mensen in de loop van de geschiedenis van de roman. Van Ziel naar Hart naar Psyche naar Persoonlijkheid (pdf).

Brouwers en de heilige maagd

Jeroen Brouwers haalt in De Brakke Hond herinneringen op aan het rijke Roomse leven. Fragment: Was de heilige maagd een chimpansee? En andere notities in de marge.

The year in verse

The Dutch all froze in horror at a murder foul and wild

Of a man who'd made a movie that had many Muslims riled.

The Economist geeft het jaaroverzicht in verzen. Veel leesvoer voor de komende dagen: A twelvemonth of tumult.

Woorden

Veel moorden en logs met de billenknijpaffaire als mooiste. Van Dale registreerde het voorbije jaar 366 nieuwe woorden en publiceert ze in PDF: Taal van het jaar vier.

Martin en de prins

Niet omwille van Bernhard, maar omdat het een postuum stuk is van Martin van Amerongen: De geheime gesprekken van Martin van Amerongen met prins Bernhard.

Woord

Radio Veronica liet zijn luisteraars het mooiste woord kiezen. Het werd liefde. Niet bepaald origineel maar het kon erger in deze Nederlandse tijden van kommer & kwel. Wij hadden pimmetje of geitenneuker verwacht. VRT-Radio1 houdt ook een verkiezing, maar daar wil men het eerder in de richting sturen van lading én vlag: het mag en moet ook mooi en origineel klinken, zie de shortlist. De Morgen hield een mini-verkiezing van het lelijkste woord en dat werd opleuken.

Enkele dagen gesloten wegens ziekte.

Dictee

En nu: klaar voor het Dictee.

Li en de Culturele Revolutie

Li Zhensheng was persfotograaf tijdens Mao's Culturele Revolutie. Naast het positieve werk voor de krant fotografeerde hij clandestien de achterkant van de Revolutie. Het Nederlands Fotomuseum Rotterdam stelt een selectie tentoon. Zijn verhaal in De Volkskrant: Waarom Li geen revolutionair meer is. Meer op Redcolor News Soldier.

Een Italiaan in België

De Italiaanse auteur Roberto Ferrucci (hij houdt er ook een blog op na) is resident in Passa Porta. Zijn kennismaking met ons land: Ah! België!

Gevaarlijke boeken

Filosofie Magazine vroeg een aantal filosofen naar de gevaarlijkste boeken uit de geschiedenis van de wijsbegeerte. Meedogenloze inventarisatie van wreedheden.

Vreselijk moeder

Pierre Bokma en Annet Malherbe de hoofdrollen in De vreselijke moeder, het nieuwe toneelstuk van Alex van Warmerdam (de Mexicaanse hond).

Interview met Bokma, De vreselijkste moeder van allemaal, en Malherbe, Ik ben dik.

Bing

De Duitse, later Franse kunsthandelaar en verzamelaar Siegfried Bing opende eind negentiende eeuw in Parijs een kunsthandel, genaamd L'Art Nouveau. Het werd de benaming van een hele kunstrichting. Het Van Goghmuseum organiseert een tentoonstelling rond deze promotor van Japanse kunst die sterk Vincent van Gogh beïnvloedde. La Maison Bing.

"[…] je vais chez Bing, d'où j'emporte un ballot d'images japonaises à charger un cheval, que je charrie en courant chez Hayashi et que je me fais expliquer dare-dare. Uit de dagboeken van Edmond de Goncourt, maart 1891: Les étampes japonaises.

Max van Rooij in de NRC: Aanjager van de Art Nouveau.

Turner Deller

De Turner Prize 2004 voor Jeremy Deller voor een soort videodocumentaire.

De Standaard: Politiek correcte kunst breekt geen potten.

In de Guardian het eerste -en laatste- interview met de winnaar: It was really, really horrible.

volgend jaar de Palme d'Or in Cannes voor het bed van onze all-time favoriet Tracey Emin (nu ook Professor of Confessional Art)?

Fémina

De Prix Fémina viert zijn (haar?) honderdste verjaardag. Deze Franse literaire topprijs, in 1904 opgericht door de redactie van een damesblad, wordt jaarlijks door een 100% vrouwelijke jury toegekend, niet noodzakelijk aan een vrouw. Het was oorspronkelijk een alternatief voor de Goncourt, nu is het veeleer een aanvulling ervan. De Prix du Centenaire wordt toegekend aan de Belgische sinoloog Pierre Leys. Le Figaro: Au bonheur des dames. Le Monde: Leys en première ligne. Leys maakte naam in het midden van de jaren zeventig toen hij met Ombres Chinoises en Révo cul dans la Chine pop ook ons de ogen opende voor wat er werkelijk gaande was in het China van Mao.

Mortier op de Bastille

Operagoers are a conservative bunch, and the Belgian-born Mortier, who was appointed just a few months before, is widely regarded as a high-modernist provocateur. De New York Times ging poolshoogte nemen bij Gerard Mortier, die aan zijn eerste seizoen als directeur van de Opéra National de Paris begonnen is. Storming the Bastille.

Tentoonstelleritis

Henk van Os, kunsthistoricus en voormalig directeur van het Rijskmuseum, waagt zich aan een typologie van de tentoonstellingsmakers: de hamster, de exhibitionist, de demonstrator, de smaakbevestiger en de vertoner [Meer...]

Torfs, Eisler en Brecht

Ana Torfs liet eenentwintig acteurs een lied uit het Hollywood Songbook van Eisler (teksten van Brecht) zingen en registreerde dat drie keer: tijdens het luisteren naar de begeleidende pianist, bij de repetitie en bij de officiële opname. Drieënzestig prachtige portretten. Approximations/Contradictions.

Media en democratie

In zijn Machiavelli-lezing 2004 pleit John Lloyd, chef bij the Financial Times opnieuw voor meer verantwoordelijkheidszin in de journalistiek. Hij stelt ook dat televisie parlement en partijen overbodig maakt. De tekst van zijn lezing: The Power and the Story en een interview.

Occidentalisme

Ian Buruma onderzocht, samen met Avishai Margalit, de afkeer van een deel van de Arabische wereld van alles wat westers is. Ze komen tot de conclusie dat 'de haat jegens het Westen uit het Westen komt. Interview: Waarom het Oosten het Westen zo haat.

Blogs made in France

We hebben er al enkele vermeld, nu zijn ze officieel gelanceerd: de blogs van Le Monde. Officiële blogs van journalisten en medewerkers (La république des livres voor de literatuurliefhebber, Copier - décoller door een fotografencollectief) en blogs van lezers.

Le Nouvel Obs startte al vorige maand een nu steeds groeiende reeks blogs op: L'actualité commentée par les internautes.

Godslastering

Godslastering en de Nederlandse wet. Een overzicht door August Hans Den Boef Wordt Nederland eindelijk ook legaal seculier?

Django

Michael Dregni schreef Django - The life and music of a gypsy legend, een biografie van één der beste gitaristen aller tijden, Django Reinhardt. Voor Parijs-kenner Adam Gopnik een gelegenheid om te mijmeren over Django en de gouden jaren van de Hot Club de France: Gypsy. Meer op de Django Swing Page en, jawel, de Stichting Hot Club de France Nederland.

AIDS Arts

1 december Wereld Aids Dag. Kunst en Aids op The Body: AIDS Arts.

Filip in het Behang

Komt er nu eens een verstandig woord uit Laken en (bijna) iedereen zit op zijn kap.