Volgende maand neemt Vaclav Havel afscheid als president van Tsjechië. Zowat de enige integere die na de val van de Muur in het Oostblok aan de macht kwam. Knack-portret: Dissident voor het leven.

Eén van de meer hoopvolle gebeurtenissen van vorig jaar was de overwinning van Lula da Silva in de Braziliaanse presidentsverkiezingen. In Lula's regering, die morgen aantreedt, wordt zanger Gilberto Gil minister van cultuur. [Meer...]

Leeslust

Erwin Mortier Laat ons nedervaren.

Annie Proulx The Trickle-down Effect.

Tim Guest 'Orange People'

In de NRC een bloemlezing van citaten uit de opiniepagina's. De mooiste: Het is mij een raadsel waarom we altijd maar ‘met de tijdgeest mee' moeten gaan.

(Derk Walters) en Rare jongers, die Hollanders (Karel van Miert). 2002 in citaten.

De meest overschatte (o.a. Axis of Evil) en de meest onderschatte (o.a. intervention) begrippen van 2002. On target and Off.

Nog een laat in memoriam Boudewijn Büch in the Independent: Productive writer whose own story was a subject of speculation.

In la Fondation Cartier, Parijs, brengt de Franse filosoof-architect Paul Virilio werk van hedendaagse kunstenaars samen rond het thema ongevallen. Ce qui arrive.

Donderdag overleed Herbert Ritts (1952), fotograaf van sterren op hun kwetsbaarst (De Volkskrant). Foto's van Ritts bij Staley+Wise en bij het Museum of Fine Arts Boston. Ritts maakte de Anti Drug Calendar 2003 voor DKNY. Interview bij Freevibe.

Het best Leeskamerboek van 2002: Opperlans! (en dat in een palindromenjaar!). Ook bij de tien beste van De Volkskrant.

Kan kunst de oorlogsdreiging overleven? Verslag over het kerstconcert van het Nationaal Symfonisch Orkest van Irak. In Baghdad, There's Little Romance in Music by Candlelight.

Nu het nog kan, nog eens uw aandacht voor 2002 als palindromenjaar. Het volgende zal uw Leeskamersuppoost wellicht niet meemaken... In GvA: dossier 2002 Palindromenjaar.

Wat te lezen na Madame Bovary van Flaubert, of na Lolita van Nabokov? Pieter Steinz schreef elke zaterdag van 2002 een stuk over één boek uit de wereldliteratuur, door wie of wat het beïnvloed werd, wat er op volgde en een lijst van werken met gelijkaardige thema's. Alles netjes op de NRC-site: Literaire stoomcursus. Het doet een beetje denken aan het literaire spoorboekje van Kenneth McLeish, The Good Reading Guide, dat wij ons aanschaften op aanraden van Steinz in de NRC van april 1997... Prima boek, uitstekend overzicht van Steinz. Alleen: je wil blijven lezen, haast geen tijd meer om te bloggen...

Joe Strummer (1952-2002)

The Independent He'll rock the casbah no more.

De Volkskrant Een idealist in de punkmuziek.

The Guardian Punk's rebel with a cause.

Libération Clash sans futur.

'Antwerpen is een bruine stad.' Flauwekul. Antwerpen is geen bruine stad. Antwerpenaren zijn geen fascisten. Keikoppen, dikkenekken, dat wel. Zwarte Komediant Bert Verhoye over Antwerpen en de wereld. [Meer...]

Tegenwoordig wacht ons allen, na ons verblijf op dit aardse tranendal, de hemel. Niemand gelooft nog in de hel, die lijkt wel afgeschaft, althans in het hiernamaals. Terecht? Heimwee naar de hel.

Leeslust

Paul Claes Glimpen uit 2001 Mei-Augustus.

Hugo Claus De dichter Ronald Hansen.

Het is niet direct onze gewoonte aandacht te besteden aan medisch nieuws, maar dit belangwekkend bericht kunnen we u toch niet onthouden. Een team van de universiteit van Wenen onderzocht de maten van 577 Playboy-centerfold modellen en stelde vast dat boezem en heupen in de loop der jaren kleiner geworden zijn. Hun bevindingen in British Medical Journal. Berichtgeving bij ABC.

Discussie in de NRC over ideologie en politiek: Haalt de ideologie 2010?

Luuk van Middelaar De democratie kan zonder ideologie.

Bart Tromp Ideologieën zijn wel degelijk relevant.

Charlotte Mutsaers werd op 2 november zestig jaar. Dat werd vorige week gevierd met een variété-avond in de Balie, de uitgave van een boek, Bont, met diverse teksten, schilderijen en foto's. En een mooie, geheel bij Charlotte passende website.

Haar correspondentie met Erik de Kuyper over Oostende is uitgangspunt voor de tentoonstelling Stranden & Blikken in de Venetiaanse Gaanderijen Oostende: literatuur, schilderkunst, kalligrafie, aquarelkunst en kunstfotografie rond Oostende en de zee.

Amerika, de oorlog en het anti-Amerikanisme en de opkomst en de ondergang van Fortuyn en de LPF. Piet Piryns interviewt Henk Hofland. Iedereen is verdacht.

Leeslust

Ian Buruma Churchill's Cigar.

Zadie Smith The Trialls of Finch.

Lille wordt in 2004 culturele hoofdstad van Europa. En zo te zien wordt het een groots project (alles is tegenwoordig een project, en grootse projecten, daar gaan we voor in de Leeskamer). Er is al een minisite geopend: Lille 2004.

Martin Bril is terug op het web met regelmatige bijdragen aan het - mij tot heden onbekende - Volkskrant-weblog. Lezen die man!

Verslaafd aan het internet. We kunnen ons voorstellen, geachte bezoeker, dat u verslaafd bent aan deze eigenste Leeskamer, maar ook de chatroom kent zijn slachtoffers. Ex-chatboxjunkie Jean-Paul Mulders vertelt. [Meer...]

In the Guardian een reportage over gevangenen die er een eigen website op nahouden Dot con.

Het werd dus weer eens een Vlaming. Verslag en dicteetekst bij de Volkskrant. En Chabot: dertig fouten.

En wat doen we vanavond? Aandachtig luisteren naar de Philip Freriks-lezing & duimen voor onze eeuwige favoriet Bart Chabot, en natuurlijk ook voor de Vlamingen. Het Groot Dictee der Nederlandse Taal. En om alvast wat te oefenen: Een Dikke Duizend Dicteewoorden.

Ook in Nederland is het allemaal "verplichte inburgeringscursussen" wat de klok slaat. Een betere taalbeheersing is daarbij één van de hoofdpunten. Waagmeester Thomas von der Dunk heeft alvast enkele extra cursisten op het oog. [Meer...] (via Onze Taal)

Christmas Drink Special in the Observer. De onthouder, Sean O'Hagan van the High Llamas: I can see clearly now. De drinker, Alex James van Blur: It was all a blur...

De Europese uitbreiding. VPRO's Tegenlicht gaat op zoek naar het Bruto Cultureel Product van de uitbreiding en bouwde daar een prima site rond: Aanbouw Europa.

Lezingendag vandaag. Na Pinter Barnard. Benno Barnard hield gisteren de Huizinga-lezing, toevallig (?) op dezelfde dag als de Europese uitbreidingstop in Kopenhagen, over de ware aard van Europa. Tegen de draad van de tijd.

Harold Pinter kreeg een eredoctoraat van de universiteit van Turijn. Zijn dankrede was een echte Pinter: The American administration is a bloodthirsty wild animal.

Elke dag vijf minuten literatuur. Korte auteursportretten, meestal naar aanleiding van een verjaardag, een gedicht. Gepresenteerd door Garrison Keillor (hier vooral bekend van de Lake Wobegonverhalen). Lees en/of luister: The Writer's Almanac.

De Amerikaanse Phyllis Johnson publiceerde het eerste nummer van haar multimediatijdschrift in 1965: een doos met losse tekstkaternen, prentkaarten, posters, geluidscassettes en 8mm filmpjes. Er verschenen - tot 1971 - tien nummers, telkens op een andere manier vormgegeven en met een uitzonderlijke reeks medewerkers (Roland Barthes, John Cale, Bill Evans, Andy Warholl etc...). Alle nummers, sinds jaren rariteiten, staan nu op het internet: Aspen, een site om uren in te grasduinen. Het verhaal van Aspen in de NYTimes: Three-dimensional magazine lives again in two dimensions.

Eind deze maand zal het honderdvijftig jaar geleden zijn dat Uncle Tom's Cabin in boekvorm verscheen. Geen andere roman heeft zo'n grote invloed gehad op de geschiedenis van de Verenigde Staten. Schreef Harriet Beecher Stowe een echte Great American Novel of een Great American Christian Novel? [Meer...]

George Orwell zou toch nog gelijk kunnen krijgen, zo'n twintig jaar na 1984, met behulp van computers en een duwtje in de rug van 911 [Meer...]

Morgen worden de Prins Claus-prijzen uitgereikt. Amira Hass is, naast o.m. Youssou N'dour één van de laureaten. Deze journaliste is de enige Israëlische die vanuit de Palestijnse gebieden bericht. Portret in de NRC: 'Ik kan mijn woede in de krant kwijt.'. Robert Fisk over Hass: Life under Israeli occupation.

We leerden hem kennen als personage in de roman Zie: Liefde van David Grossman: de pools-joodse auteur en beeldend kunstenaar Bruno Schulz. Hij werd de beschermeling van Felix Landau, een kunstminnend Gestapo-officier. Een andere Gestapo-officier vermoordde hem in 1942 omdat Landau diens beschermeling had gedood. Enkele jaren geleden werd zijn verzameld werk (o.a. De Kaneelwinkels) nog in vertaling uitgegeven door Meulenhoff. De Duitse cineast Benjamin Geissler ging op zoek naar sporen van Schulz in Drohobycz en vond er o.m. muurschilderijen. The New Yorker: The Lost.

Doe ons dan toch maar liever een Escher. Vorige maand werd het Eschermuseum geopend in het Paleis Lange Voorhout Den Haag. Met een prachtige website. Escher in het Paleis. Zie ook Escher and the Droste effect, over de mathematische structuren in zijn Prentententoonstelling.

In onze rubriek Tracey Emin - of waarom kunst geen kunst hoeft te zijn & vice versa - een Independent-profiel: the Tracey show (n.a.v. een tentoonstelling in Modern Art Oxford This is another place).

Begin deze week overleed Ivan Illich (geboren in Wenen 1926). Deze filosoof, theoloog, ex-priester was een antiglobalist avant-la-lettre: de ideeën die hij in de jaren zeventig over onderwijs (weg met plichtscholen!), gezondheidszorg (grootschalige ziekenhuizen maken meer zieken dan gezonden) en verkeer (hoe vlugger de vervoermiddelen, hoe trager we vooruitgaan) ontwikkelde zijn nog steeds erg actueel en terug te vinden in het groene en andersglobalistische gedachtegoed. Verbazend toch dat die man sinds enkele decennia vergeten lijkt. Meer over Illich bij Pensylvania State University. Le Monde: Penseur rebelle. The New York Times: Philosopher who challenged status quo.

Geert Mak over nostalgie, Amsterdam en de Groene Amsterdammer: Leve Spinoza, leve Gümüs, leve de mercator sapiens!

In de rubriek een beroep als een ander twee opmerkelijke stukken in het Parool: Ook rijke misdadiger wil rustig wonen en Criminelen horen er gewoon bij.

De Zuid-Afrikaanse socioloog en activist Ashwin Desai schreef, aan de hand van verhalen over de dagelijkse strijd voor het bestaan in de sloppen van Durban, een striemende aanklacht tegen de gevolgen van de globalisering (en het verraad van het ANC...): We are the poors. (fragment) Naomi Klein in the Nation: The New Apartheid.

De Japanse fotograaf Naoya Hatakeyama transformeert ruige steengroeven tot sciencefiction-landschappen en een riool in Tokio verandert hij in een surrealistische wereld (Het Parool: Het surrealistische stedelijke landschap). Retrospectieve in Huis Marseille Amsterdam. Veel prachtige foto's van Hatakeyama op de site van Galerie Lothar Albrecht.

Saxofonist John Coltrane (1926-1967) maakte in 1964 A love supreme. Het werd één van de grootste jazzklassiekers. Ashley Kahn schreef een geschiedenis van de opnames: A Love Supreme - the story of John Coltrane's signature album (fragment op de Granta-site). Mét een radioserie op het uitmuntende WBGO. Meer Coltrane op Johncoltrane.com.

Nieuw! Nu ook in België: de strijd tegen het Kwade! [Meer...]

In de New Yorker een stuk over oorlogsfotografie op het web - met links. Shooting wars.

Beetje laat, maar hij moet vermeld (hele flarden tekst van hem zitten in ons hoofd): Lennaert Nijgh (1945-2002). Zijn columns in het Haarlems Dagblad. NRC: Leven voor de liedkunst.

Abu Jahjah: de nieuwe Paul-Henri Spaak, de nieuwe Wilfried Martens, ja zelfs de nieuwe Paul Goossens? [Meer...]

Wereld Aidsdag

Artery Aids-Arts Timeline.

Andere Tijden Aids bereikt Nederland.

Le Monde Vivre avec le Sida.